-- İnsanlığın Sorunlarıyla Yüzleşebilmek

SİGARAYLA MÜCADELEDE KAPSAMLI BİR MODEL GELİŞTİRMEK

Share via WhatsappShare on FacebookTweet about this on TwitterShare on LinkedInEmail this to someonePrint this page

İçicilerin sadece kendilerine değil ailelerine ve tüm topluma zarar verdiğini bildikleri halde bir türlü terk edememeleri, sigaranın bağımlılık yapıcı etkisini inkâr edilemez biçimde ispat etmektedir. Dolayısıyla sigaranın zararlarını en aza indirebilmek için bağımlılık ve hastalık statüsünde değerlendirilerek tedavi çareleri aranmalıdır. Ülkemizde çok önemli kanuni düzenlemeler yanında sigara bağımlılığı tedavi kliniklerinin açılması ve nihayet sigara bırakma tedavisi alan hastaların Sağlık Bakanlığı’nca temin edilecek ilaçlardan ücretsiz yararlanacağının duyurulması takdire şayan gelişmelerdir.

15 Ocak 2019’da yürürlüğe giren, ‘4736 Sayılı Kanun’un birinci maddesinin birinci fıkrası hükmünden muaf tutulacakların tespitine dair Cumhurbaşkanlığı kararı’na göre, sigarayı bırakma tedavisi alan hastalar, sayıları 300 bini geçmemek şartıyla ve herhangi bir sosyal güvencesi olup olmadığına bakılmaksızın, Sağlık Bakanlığı’nca temin edilerek birinci, ikinci ve üçüncü basamak sağlık kurum ve kuruluşlarına dağıtımı yapılacak Nikotin Replasman Preparatları ile Bupropion HCI ve Vareniklin içerikli ilaçlardan tütün bağımlılığı tedavi ve eğitim birimleri vasıtasıyla ücretsiz faydalanabilecektir (1).

Türkiye’de halen 15 yaş ve üzerindeki yetişkinlerin yüzde 31,2’si sigara içmektedir. Sigara kullanımının erkeklerde %50, kadınlarda ise %15 oranına ulaştığı ülkemizde ücretsiz hizmet sunan 171 Alo Sigarayı Bırakma Hattı aranarak sigarayı bırakma konusunda doğru yardım alınabilmektedir. 24 saat kesintisiz hizmet veren 15 kişilik uzman sağlık ekibi, hatta başvuran sigara bağımlılarını uygun merkezlere yönlendirmekte ve iletişim bilgilerini kişiye en yakın sigara bırakma polikliniğine bildirmektedir (2). Sigarayı bırakmaya karar vermekte zorlananların profesyonel destek alması son derece önemlidir.

Sigarayı bırakmaya çalışırken insanlar farklı desteklere ihtiyaç duyar. Sigarayı bırakmada yardımcı olmak amacıyla açılan birakabilirsin.org internet sitesi, kısa ve uzun vadeli ihtiyaçlara cevap verebilecek profesyonel çalışmalara yer vermekte olup sigarayı bırakmaya niyetlenenler için çok yararlı içerikler yayınlamaktadır (3).

Güzel Örnekleri Çoğaltmak ve Yaygınlaştırmak

Nüfusun %11’nin tiryaki olduğu, %10’unun ise belirli zamanlarda sigara içtiği İsveç’te 2025 yılında tütün mamulleri tamamen yasaklanacak. 2005 yılında kapalı alanda sigara içimini yasaklayan İsveç, 2019 yılı temmuz ayından itibaren açık havada özellikle parklarda, tren istasyonlarında, stat, spor salonları, ev, apartman, restoran, kafe önlerinde ayakta veya oturarak sigara içilmesini yasaklayacak. Halen iş yerlerinde ve kamu sektöründe çalışanlar için sigara içme bölümleri bulunan İsveç’te 2025 yılından itibaren tütün ürünlerinin piyasaya sürülmeyeceğini ve böylece başta sigara olmak üzere puro, pipo tütünü ve elektronik sigara satışının men edileceğini 6 yıl öncesinden duyurulmuştu (4).

Anadolu Ajansı’na açıklama yapan Yusuf Özmerdivenli Kayseri Lisesi’nde 1960’lı yıllarda okuduğu dönemde arkadaşlarının babalarının verdiği harçlıkla sigara alırken kendisinin bu illetten nasıl korunduğunu şöyle anlattı: “Bana da ‘İç Yusuf, bir taneden, iki taneden bir şey olmaz.’ gibi telkinlerde bulundular. Ama ben ‘Sigara içmeyeceğim, o parayla kitap alacağım.’ dedim. Sigara içseydim yanıp gidecek, duman olacaktı. Sigara içmemenin bana kazandırdığı servet, 10 bin ciltlik kütüphane. Çok sayıda öğrencim bundan istifade ediyor, kitap okuma alışkanlığı kazanıyor. Bundan mutluluk duyuyorum. Bu bana sigara içmemenin 70 küsur yaşında olmama rağmen kazandırdığı servettir. Sağlık yönünden kazandırdığına gelince, bunu ancak Allah bilir ancak benden en az 15-20 yaş küçük olup sigara içen arkadaşlarımla koşuya da çıkarım, merdiven de çıkarım.” (5).

Hacettepe, Bilkent ve Başkent üniversiteleri arasında tütün kullanımının önlenmesine dair iş birliğini kapsayan “Tütünsüz Üniversite İçin Adım Adım” projesi, kampüslerde sigara içilen alanları daraltmaya ve sigaranın cazibesini azaltmayı amaçlıyor. Tütün kullanan ve kullanmayan herkesin sağlık hakkının korunması bağlamında geliştirilen örnek proje Eylül 2020’de her üç kampüsün tamamen sigarasız olmasını hedeflemektedir (6).

Yozgat’ta 180 kişinin yaşadığı Haydarbeyli köyü muhtarı Rifat Eraslan; “Köylümüz birbirine bakarak sigarayı bıraktı. Bayanlar da eşlerini destekledi. Sayın Cumhurbaşkanımızın sözünü tuttuk, sigarayı bıraktık.” dedi. Yasin Uğurlu ise şunları kaydetti: “Şu an köylülerimiz sigara içmiyor. Herkes spor yapıyor, kadınlar yürüyüş yapıyor. Şu an herkes mutlu. Evlerde ve arabalarda sigara kokmuyor. Sigara içen misafirlerimiz geldiğinde, sigara içmeyenlerden utandıkları için onlar da içmiyor. Köyümüzde bir tane sigara izmariti göremezsiniz.” (7).

Bilecik ili Gölpazarı ilçesine bağlı 86 nüfuslu Karaahmetler köyünde misafirler dâhil kimse sigara içmiyor. Sigarayı bütünüyle bırakan köylüler kış aylarında tarım işlerinin azalması sebebiyle toplandıkları kahvehanede temiz hava soluyup çaylarının yanında kuru yemiş yiyorlar. “Artık köyümüzde sigara içen yok. Bu kararı vermeden önce köy nüfusunun yüzde 80-90’ı sigara içiyordu.” diyen köy muhtarı Sezai Akar, ne izmarit ne de sigara kokusunun kalmadığı köyde günde üç paket sigara içenlerin bile sigarayı bıraktığını ifade etti (8).

Yaklaşık 30 yıldır astım ve kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) ile mücadele eden göğüs hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Mecit Süerdem, aynı sıkıntıları yaşayan hastalarına, kurucusu ve başkanı olduğu dernek çatısı altında yol gösteriyor. “Utanarak söylüyorum, 15 yıl kadar sigara bağımlılığım oldu ama öğretim üyesi olduktan sonra sigarayı bıraktım.” diyen Süerdem sözlerini şöyle sürdürdü: “KOAH’lı olduğumu öğrenen hastalarımın da bana yaklaşımı farklı oluyor. Hastalarıma ilaçlarını düzenli kullanmaları, spor yapmaları ve akciğerlerine zarar verebilecek her türlü kirli ortamdan uzak durmalarını öneriyorum.” (9).

Kanun ve Toplum Baskısıyla Yetinmeyip Sigarayla Din ve Kültür Bağlamında Mücadele Etmek

Tütün Mamullerinin Zararlarının Önlenmesine Dair Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 3 Ocak 2008’de TBMM’de kabul edilmesiyle ivme kazanan, 11 Haziran 2013’te yapılan değişikliklerle kapsamı genişletilen sigara yasağı çerçevesinde, ülke genelinde sağlık, emniyet, millî eğitim, belediye gibi kamu kurum ve kuruluşlarında görevli personelden oluşan yaklaşık 1500 denetim ekibi oluşturuldu. Denetim ekipleri tarafından belirli bir plan dahilinde gerçekleştirilen rutin denetimlerin yanı sıra, Alo 184 Sağlık Bakanlığı İletişim Merkezi ve Yeşil Dedektör mobil uygulaması üzerinden gelen ihbarlara yönelik de denetimler sürdürülüyor. Denetim ekipleri tarafından Temmuz 2009-Nisan 2018 tarihleri arasında gerçekleştirilen 19 milyon denetim sonucunda sigara yasağına uymayan işletmelere 241 milyon lira idari para cezası kesildi (10).

Ancak, bu cezaların sigara tüketimini azaltmada önemli etkisi olsa da para cezası sigara felaketiyle mücadelede yeterli bir araç değildir. İnsanların sigarayı bırakmaya niyetlenmeleri için öncelikle dinimizin ve kültürümüzün sigaraya hoşgörülü baktığı yönündeki yanlış algının yıkılması gerekmektedir. Zira zihin dünyasında sigarayı benimseyen bir kimsenin para cezası ve sosyal baskıyla onu terk etmesi kolay olmayacaktır. Mesela ramazan aylarında sigara bırakma kampanyalarının zirve yapabileceği gayet olumlu bir atmosfer oluşmaktadır…

Bursa Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi Sigara Bırakma Polikliniği sorumlusu Uzm.Dr. Seyhan Us Dülger, poliklinikte haftanın 5 günü sigarayı bırakmak isteyenlere hizmet verdiklerini söyledi. “Ramazanda insanlar, oruç tuttuğu için zaten uzunca bir süreyi sigara içmeden geçirebiliyor. Hem yapabildiklerini gördükleri hem de bu kadar saat durabildikten sonra tamamen bırakmak daha kolay olabileceği için bir fırsat olarak değerlendirilebilir. Ramazan bunun için bulunmaz bir fırsat. Sigara içenler, neden içtiklerini bir düşünsün ve mutlaka polikliniklere başvursunlar.” Sigarayı bırakma sebebinin kişiden kişiye değiştiğini anlatan Dülger, bazılarının çocuklarına kötü örnek olmamak için sigaradan kurtulmak istediğini de sözlerine ekledi (11).

Sigara Bağımlılığı Konusundaki Çalışmaların Tavsiyelerine Uymak

  1. Özellikle sigara içen ve uyuşturucu kullanan insanların etkili doğal bir antioksidan olan üzüm çekirdeğini çiğneyerek tüketmesi teşvik edilebilir (12).
  2. Evi, arabayı ve çalışma ortamını sigara, küllük, çakmak vb. tüm materyalden temizlemenin, sigara içme isteğini tetikleyen ortam ve ürünlerden uzak durmanın sigarayı bırakmada önemli bir yardım sağladığı çeşitli biçimlerde anlatılabilir.
  3. Eli ve ağzı sigara alışkanlığından kurtarmak için tesbih, sakız vb. alternatifler öneriler geliştirilebilir.
  4. Derin nefes egzersizleri yapmanın ve bol su tüketmenin nikotin yoksunluğunu atlatmada yardımcı olduğu vurgulanabilir.
  5. Akupunkturun, endorfin salgılayarak bedenin rahatlamasına yol açtığı için sigarayı bırakmada etkili bir yöntem olduğu anlatılabilir (13).
  6. Kullanan ya da maruz kalan kişilerde bağımlığa ve solunum sistemi fonksiyonlarında bozulmaya yol açan elektronik sigaranın tütün endüstrisince daha az zararlıymış gibi gösterilmesine asla izin verilmemelidir.
  7. Nargiledeki yasadışılık ve kayıtdışılığın genel tütün tüketimi üzerinde istenmeyen sonuçlar doğurmaması için nargilelik tütün mamulü (NTM) tüketiminde ticari sunum açmazını çözecek acil adımlar atılmalı, işletmelerin ruhsatlandırılmasında titiz davranılmalı, nargilenin ticari sunumunun yasal ve sosyal meşruiyet alanını gitgide daraltacak politikalar geliştirilmelidir (14).
  8. Nargile tüketiminin %99’unu yasa dışı ürünler oluşturmakta olup bu kayıtdışılık sebebiyle hem tütün ürünlerinin üretimi ve ticaretini düzenleyen 4733 Sayılı Yasa ve buna bağlı NTM mevzuatının hem de tütün ürünlerinin zararlarından korunmaya yönelik 4207 Sayılı Yasa’nın alenen çiğnenmesine daha fazla göz yumulmamalı, denetim mekanizması etkin biçimde çalıştırılmalıdır. İçerdiği maddeler sebebiyle çeşitli hastalıklara yol açması yanında pasif içiciliğe de yol açan nargile kullanımı, yapısı, tütününün hazırlanış şekli ve teminiyle ilgili etkili düzenleme ve önlemlerle ivedilikle kontrol altına alınmalıdır (15).
  9. Sigara kullanımının uzuv kaybının en büyük sebeplerinden olduğunu anlatan ve sigara yüzünden uzuvlarını kaybeden insanları konuşturan belgeseller hazırlanmalıdır.

Sigara ve Tütün Mamulleriyle Kapsamlı Bir Mücadele Yürütebilmek

Sigara kullanımını önlemeye, çocuklar ve gençler başta olmak üzere halk sağlığını korumaya yönelik iyi tasarlanmış ve uygulanabilir stratejik önlemler alınmalıdır. Dünyada tüketilen her 10 tütün ürünü ve sigaradan biri kaçak olup yasa dışı tütün ürünlerinin ticareti kesin şekilde engellenmelidir. Kaçak tütün ürünleri ticaretinin, büyük sağlık sorunlarının yanı sıra ekonomik ve güvenlik kaygılarına yol açtığı da göz önünde bulundurulmalıdır. Yasa dışı tütün piyasasının, seyyar satıcılardan organize suç örgütlerine kadar çeşitli aktörler tarafından desteklendiği her platformda vurgulanmalıdır.

Din İşleri Yüksek Kurulu’nun ve ilim adamlarının; sigara ve diğer tütün mamullerinin, haram olduğu Kur’an-ı Kerim’de açıkça bildirilen kötü, pis ve zararlı maddelerden (habâis) olduğunu, helal olduğu bildirilen iyi, temiz ve yararlı maddelerden (tayyibât) sayılamayacağını açık ve vurgulu şekilde ortaya koymaları sigarayla mücadelede kalıcı etki doğuracak bir adım olacaktır (Bakınız: Maide 5:100 ve A’râf 7:157). Bu meyanda din ve kültür kitaplarında tütün mamullerini masum gösteren ibarelerin ayıklanması önem arz etmektedir.

Alkollü içeceklerle uyuşturucu maddelerin çeşitli zararları yanında haram kılınmasının asıl illeti “aklı örtmeleri” olarak açıklandığı dikkate alınarak sigaranın da bu bağlamda bilimsel yöntemlerle incelenmesi gerekmektedir. Sigara ve diğer tütün mamulleri bağımlı kişiyi esir alarak nikotin almadığında düşünemez, makul davranamaz hale gelmektedir. Bir konuya yoğunlaşma, derin düşünme, üzülme, sevinme vb. eylemler esnasında normal insanlarda kendiliğinden normal bir şekilde değişen vücut kimyası sigara bağımlılarında ancak nikotin takviyesiyle mümkün olabilmektedir. Zira enzim salgı düzeni nikotine bağımlı hale gelmiştir. Bu alanda tıbbi ve kimyasal araştırmalar yanında ilahiyat, psikoloji ve sosyoloji alanlarında da yeni çalışmalara ihtiyaç bulunmaktadır.

Yeşilay’ın Türkiye Bağımlılıkla Mücadele Programı (16) kapsamında toplanacak ilgili bilim dallarından uzmanların birlikte çalışmasıyla sigara başta olmak üzere tütün mamulleri bağımlılığından kurtulmanın en sağlıklı yöntem, model ve teknikleri geliştirilmelidir. Kur’an-ı Kerim’in alkol bağımlısı Mekke toplumunu tedricen/ aşamalı olarak rehabilite etmesi sigarayla mücadelede de bir yöntem olarak benimsenebilir…

Kaynaklar:

  1. dirilispostasi.com/saglik/sigarayi-birakmak-isteyenler-ilaclardan-ucretsiz-yararlanacak-5c3d80610c0f01481f648d64, 15.01.2019.
  2. alo171.saglik.gov.tr
  3. birakabilirsin.org
  4. cnnturk.com/dunya/2025-yilinda-isvecte-sigara-kullanimi-tamamen-yasaklanacak, 17.12.2018.
  5. aa.com.tr/tr/yasam/sigaraya-para-vermek-yerine-10-bin-kitap-aldi/877871, 07.08.2017.
  6. aa.com.tr/tr/turkiye/baskentte-tutunsuz-universite-icin-adim-atildi-/1315722, 19.11.2018.
  7. aa.com.tr/tr/turkiye/bu-koyde-sigara-icilmiyor/1326683, 01.12.2018.
  8. dirilispostasi.com/yasam/koyun-tamami-dumansiz-hava-sahasi-5c0f8bbd0c0f015e4b064848, 11.12.2018.
  9. aa.com.tr/tr/saglik/koahli-doktor-hastalariyla-kol-kola-mucadele-veriyor-/1317394, 21.11.2018.
  10. aa.com.tr/tr/saglik/sigara-yasagina-uymayanlara-ceza-yagdi/1160482, 30.05.2018.
  11. aa.com.tr/tr/ramazan-2017/ramazani-firsat-bilen-tiryaki-sigaradan-kurtulmak-istiyor/828754, 30.05.2017.
  12. Nevzat ARTIK; “Sigara, Uyuşturucu ve Hastalık Risklerine Karşı Üzüm Çekirdeği”, medikalakademi.com.tr/?get_group_doc=19/1377189751-Grape-Seed-Article.pdf, 8 s.
  13. Şifa Bul; Sigarayı Bıraktıran Altı Tavsiye, youtube.com/watch?v=rzWRVGl1LJo, 02.02.2019.
  14. Efza EVRENGİL; “Nargilelik Tütün Mamulü Piyasasında Kayıtdışı Ekonomi, Yasadışılık ve Ticari Sunum Açmazı”, STED (Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi), 31 Mayıs Tütünsüz Bir Dünya Günü özel sayısı, Ankara, Mayıs-Haziran 2016, Sayı: 25, s.13-22.
  15. Filiz Çağla Uyanusta KÜÇÜK; “Dünyada ve Türkiye’de Nargile Kullanımı ve Güncel Durum”, STED, Sayı: 25, s.7-12.
  16. yesilay.org.tr/tr/bagimlilik/sigara-ve-tutun-bagimliligi, tbm.org.tr
Share via WhatsappShare on FacebookTweet about this on TwitterShare on LinkedInEmail this to someonePrint this page
SİGARANIN KÜRESEL BİR FELAKET OLDUĞUNU GÖRMEK
21 MAYIS 1864: KAFKASYA’DAN SÜRGÜN EDİLEN HALKLARIN HAKLARINI ARAMAK

Yorum yap

Yorum

  1. Babam ağır sigara tiryakisiydi, ailece çok zararını gördük.
    Şirketime ait iş yerlerine personel alırken, sigara içenleri almıyordum. Yanlışlıkla birini, bu illetle ilişkisini sormadan işe aldım. En büyük zararı ondan gördüm.
    Başka bir şehre gittiğim zaman, otel odalarındaki pis koku (sigara kokusu) yüzünden, otelde konaklamak yerine, mümkünse eve dönmeyi tercih ediyorum.
    Türkiye, İsveç’ten daha erken davranıp, tütün ve mamullerine genel yasak uygulamasını getirirse çok iyi olur.

  2. KENDİ KEYFİNE HİÇ İHTİYACI OLMADIĞI HALDE SADECE KONFORİZM HASTALIĞINA KAPILMIŞ ZAVALLI İNSANLARIN sadece kendilerine değil ailelerine ve tüm topluma zarar verdiğini bildikleri halde bir türlü HUSUSİ ARABALARINI terk edememeleri, KONFORİZMİN bağımlılık yapıcı etkisini inkâr edilemez biçimde ispat etmektedir. Dolayısıyla KONFORİZMİN zararlarını en aza indirebilmek için bağımlılık ve hastalık statüsünde değerlendirilerek tedavi çareleri aranmalıdır. Ülkemizde çok önemli kanuni düzenlemeler yanında KONFORİZM bağımlılığı tedavi kliniklerinin açılması ve nihayet KONFORİZMİ bırakma tedavisi alan hastaların Sağlık Bakanlığı’nca temin edilecek ilaçlardan ücretsiz yararlanacağının duyurulması takdire şayan olacaktır.
    İstanbul’da her yerden her yere araç ile gitmekten çook daha hızlı toplu taşıma araçları varken kendi kibir ve keyfini düşünen insanların kullandıkları araçlardan çıkan karbonmonoksit yüzünden 20 milyon insan kanser oluyor ve daha diğer canlılar zarar görüyor ve daha o araçları cadde ve sokaklara bıraktıkları için çocuklar kapılarının önlerinde bir metre kare yer bulamıyor ve dahi o konforizm ve kibir hastalarının yüzünden şehir yaşanmaz oluyor ve dahi devlet 3. köprü gibi tüneller gibi cadde ve asfaltlamalar yapıyor. Devleti yönetenler bu gibiler yüzünden 2018 Türkiye’sinde duble yol yaptık diye hava atıyor.
    Memleket lastik tekerlekli ulaşım yüzünden soyuluyor haberiniz var mı??? Asfalt zaten kanserojen olduğu için herkes bu maddeyi soluyor. Daha yazayım mı Fethi Bey Kardeşim? Sigara tabi ki bir sorundur lakin elzem olan sorunlar listesinde alt sıradadır. Bir gün vakit bulun da gelin size durumu anlatayım. Tabii ki anlamak isterseniz. Yoksa hiç vaktimi harcamayın. Rabbim sizlere kalp ve sonra da zihin açıklığı nasip etsin. Biraz akledin. Tembelliği bırakın vesselam.

  3. Yetmedi; ‘Din İşleri Yüksek Kurulu’nun ve ilim adamlarının; sigara ve diğer tütün mamullerinin, haram olduğu Kur’an-ı Kerim’de açıkça bildirilen kötü, pis ve zararlı maddelerden (habâis) olduğunu” diye belirtmişsiniz. Siz din işleri ya da diyanetten FETÖ Terör örgütüyle ilgili 40 senedir bir açıklama duydunuz mu??
    Diğer taraftan kapalı yerlerde sigara yasağını çıkartırken zevzekçe bir tavır takınan yöneticiler işleyen sosyo-kültürel yapıyı da hesap etmedikleri için bütün sokaklar, caddeler lokantaya, meyhaneye ve kafeye döndü haberiniz yok. Oysa benim kadim kültürümde sokakta yemek yemek caiz değil, edepsizlik ve dahi görgüsüzlüktür.
    Zat-ı alinizin ne demek istediğimi gayet iyi anladığınıza ve dahi hayatı anlamlandırırken yakın değerler çerçevesinde yaklaştığımıza eminim. Yazılarınız düzenli geliyor ve okuyorum. Gayretlerinizi de takdir ediyorum. Vatan, millet, din, devlet için zerre hayır üretenlere de her daim duacıyım.
    Neyse bir soluk bunları yazarken yoruldum. Kolaycılık kılcal damarlarına işlemiş maalesef; bu hastalığın hapı da yok şurubu da. Daha ne diyeyim.

    • Ve aleyküm selam Özkan Mustafa Bey,
      Öncelikle detaylı yorumunuz için teşekkür ederim.

      “Sigara” musibetinin yerine “konforizm”i koyarak yazdığınız nazire de takdire şayan:)
      İnanın konfor hastalığından ben de sizin gibi muzdarip ve müştekiyim. Ama bütün konuları tek makalede ele almak mümkün de değil doğru da… Bu konuda bir çalışma yaparak yayımlarsanız memnuniyetle okuyup istifade ederim. Sizin bunu yapacak zaman ve imkânınız yoksa elinizdeki materyali paylaşırsanız ben memnuniyetle müstakil bir yazıya dönüştürmeye çalışırım. Bu ricamı yazmadan önce internette aradım, böyle bir çalışmanıza rastlamadım, onun için böyle yazdım. İstanbulluların konut eğilimleriyle ilgili araştırmanız dikkatimi çekti, ilk fırsatta inceleyeceğim.

      Bu arada İBB başkan adayı olduğunuzu öğrendim ve ses kaydınızı dinledim internette. Bu girişiminizden dolayı sizi yürekten tebrik ederim, değerlendirmenize katılıyorum. Aynı gerekçeyle kültürel dokunun önemine vurgu yapan bağımsız aday Doğan Duman’ı iki ayrı yerde dinledim ve oyumu ona vermeye söz verdim. Siz geç kalmış oldunuz:)

      Sahaf olduğunuzu da öğrenmiş oldum. Fatih civarına bir geldiğimde sizi ziyaret etmek ve yüz yüze tanışıp muhabbet etmek isterim.

      Başkan adaylığı sürecinde tanıtım ziyaretleriniz yoğun olmalı. Buna rağmen vakit ayırarak yazıma uzun ve detaylı bir yorum yazdığınız için bir kez daha yürekten teşekkür ediyorum.

      Çoğunlukla toplu taşıma araçlarını kullanıyorum. Lastik tekerlekli ulaşım ve taşıma sistemi hakkında yazmadım ama yeri geldikçe bunun yanlış olduğunu ve sömürü amaçlı derin bir stratejiye hizmet ettiğini hep vurguladım.

      Sigarayı sorun olarak kabul etmenize sevindim, ama alt sıralarda görülmesine asla katılmıyorum. Zaten sigara küçük görülüp hafife alındığı için insanımıza ve toplumumuza çok yönlü ağır zararlar verebilmektedir.

      Akletmek ve tembelliği bırakmak Ümmet-i Muhammed’in en çok ihtiyaç duyduğu bir husus. Kendi adıma gece gündüz demeden, izin-tatil demeden, bayram günlerinde bile çalışıyorum. 4 akademik dergi ile 40’ı aşkın kitabın editörlüğü yaptım. Bir Kur’an araştırmaları dergisini 44 sayı çıkardım. Akademik makale ve tebliğler yanında tercüme eserler de yayınladım. Diriliş Postası’nda salı günleri tam sayfa telif, pazar günleri yarım sayfa tercüme çalışmalarım yayımlanıyor, kesintisiz 4 yıldır…

      DİB’nı idealize etmiyorum. Ancak, bu son iki hafta içinde sigara ve tütün mamullerinin insanımıza ve toplumumuza verdiği zarara ve bunda bu musibetin fıkhi hükmünün net olarak ortaya konmamasının önemli bir etkisi olduğuna dikkat çekmesi takdir edilmesi ve desteklenmesi gereken bir gelişmedir. Konumuzun dışında olmakla birlikte siz atıf yaptığınız için Diyanet’in Temmuz 2017’de “Kendi Dilinden FETÖ: Örgütlü Din İstismarı” adıyla 140 sayfalık bir rapor yayınladığını hatırlatmakta yarar var.

      “Sokakların ve caddelerin lokanta, meyhane ve kafeye dönmesi” yasaların sosyal yapıyı dikkate almadan çıkarılmasıyla ilişkilidir. Benim de ironik bir dille eleştirdiğiniz yazıda vurgulamak istediğim husus, sigara örneğinde bir problemle mücadele ederken meseleye sadece mevzuatı değiştirme zaviyesinden değil çok boyutlu yaklaşılması gerektiğidir.

      Salaha hizmet eden, fesada yol açmaktan kaçınan çabalarımızı birleştirmemiz gerekir. Bir yazıya bunca emekle katkı yapmanızdan ziyadesiyle memnun oldum. Maksadım konuları tasnif ederek tek tek ele almak, dağıtmadan bir konuya yoğunlaşıp incelemektir. Sizi daha fazla meşgul etmemek için bu kadarla yetineyim.

      Selam, dua ve muhabbetlerimle.